okumali

Üye Girişi

Site İçi Arama

Ziyaretçi İstatistikleri

mod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_counter
mod_vvisit_counterBugün178
mod_vvisit_counterDün867
mod_vvisit_counterBu hafta2218
mod_vvisit_counterBu ay12449
mod_vvisit_counterHepsi1839458

Kimler Sitede

Şu anda 8 ziyaretçi çevrimiçi

Geçmişten Günümüze Milli Eğitim ve Kültür Şura'larının Gündemi ve Türk Milli Eğitim Sisteminin Karakteristiği-III

I.Milli Eğitim Şurası adıyla ilk toplantı 1939 senesinde dönemin Milli Eğitim bakanı Hasan Ali Yücel başkanlığında yapılmıştır. Toplantının gerekçesini Yücel şöyle açıklamaktadır: “ Girmiş olduğumuz yepyeni uygarlık yaşamının zorunlu ihtiyaçlarına göre yeniden kurulan ve bütün öğretim derecelerinde gerçekleşmesini asıl görev bellediğimiz Kemalizm ilkelerinden hız alan eğitimimizin, bu kurullardan elde ettiği yararları göz önünde tutan Büyük Millet Meclisi, kültür meselelerini Maarif Şurası adıyla toplanacak yetkili bir kurula incelettirmeyi yasal bir zorunluluk ile icra makamlarının sorumluluğuna bir ödev olarak vermiştir.” (1) Şuranın toplanış amacı hakkında dikkat çeken başlıklar şöyle sıralanabilir:

1- Köylerdeki ilköğretim işlerine ağırlık verilmesi

2- Köy öğretmenliği için kaynak olarak köylü çocuklarının alınması

3- Üç sınıflı köy okullarının beş sınıfa çıkarılması

4- Köylerde öğretmen açığının eğitmenlerle giderilmesi

5-Köylülerin katkısıyla az masraflı köy okullarının açılması

6- Vatandaşlık bilincinin ve Cumhuriyet Devrimi felsefesinin topluma eğitimle kazandırılması

7- Türkçenin bilim dili haline getirilmesi

 

Geçmişten Günümüze Milli Eğitim ve Kültür Şura'larının Gündemi ve Türk Milli Eğitim Sisteminin Karakteristiği-(II)

1-3 Aralık 2021 tarihleri arasında toplanan 20.Milli Eğitim Şurası’nın ana başlığı “eğitimde fırsat eşitliği” olarak belirlendi. Ayrıca üç ana konuda da ihtisas komisyonu kuruldu. Bunlar;

a)Temel Eğitimde fırsat eşitliği

b)Mesleki eğitimin iyileştirilmesi

c) Öğretmenlerin mesleki gelişimi

Şüphesiz önemli başlıklar… Fakat esasa (yani I.yazıda dikkat çekmeye çalıştığımız “bilgi sistemi/marifet nazariyesi” meselesine ve “epistemik-ontik-metodik” şiddet türlerinin mahiyet ve keyfiyetine odaklanmadığı için bu şura da ölü doğmuş, teknik-bürokratik ayrıntılar içinde boğulmuştur. Teknik/sınai/endüstriyel alanda ihtiyaç duyulan personelleri yetiştirmek için Tanzimat’tan bu yana takip edilen mühendis-iktisatçı aklı hala revaçta…(1)

Öte yandan, Cumhuriyet tarihimizde 1982,1989 ve 2017 yıllarında olmak üzere toplam üç kez yapılan Milli Kültür Şuraları’nın sonuncusunda alınan (ve bence önemli olan) kararlara dikkat çekmek durumundayım.(2) Zira bu kararlar Milli Eğitimi de yakından ilgilendiriyor. Şayet eşgüdüm sağlanabilirse elbette… Halen Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın resmi internet sayfasında yer alan 2017 tarihli Milli Kültür Şurası’nda dikkatimizi çeken kararları şöyle sıralamak mümkün:

 

Öğretmenliğin İtibarını Serbest Piyasa Tanrısına Kurban Etmemek

Önümüzdeki hafta sonu (19 kasım 2022) öğretmenler için kariyer basamağı sınavı yapılacak. “Uzman Öğretmen” ve “başöğretmen” kategorilerinde yeni bir hiyerarşik düzen ihdas edilecek. Aday öğretmenlik dahil meslekte on yılını dolduranlar uzmanlık sınavına girmeye hak kazanacak. Uzman olarak on yıl görev yapmış olanlar ise başöğretmenlik sınavına girebilecek. Sınava girmeye hak kazananlar,öncesinde, bakanlığın belirlediği (80-100 saat arasında değişen) videoları izleyecek. Yüksek lisansını tamamlayan öğretmenler uzmanlık; doktora yapmış öğretmenler ise başöğretmenlik için uygulanacak yazılı sınavdan muaf tutulacak. Uzman ve başöğretmen unvanı almaya hak kazanan öğretmenlerin maaşlarında ise 2000 ila 5000 TL arasında artış olacak.

Bakanlığın zaviyesinden bakıldığında öğretmenlik meslek kanunu ve buna bağlı olarak ihdas edilen kariyer basamakları yönetmeliği cumhuriyet tarihimizin en önemli adımlarından biri. Bu sayede öğretmenler arasında yüksek lisans ve doktora yapanların sayısı artacak. Böylece milli eğitimde niteliksel sıçrama gerçekleşecek! Kozmetik/biçimsel değişimi yapısal değişimden ayırt edemeyen zekaların erk sahibi olduğu ülkemizde böyle beklentileri normal karşılamak gerekiyor herhalde… Marifet nazariyesinden yoksun “milli eğitimle” olsa olsa Japonya'nın ya da Amerika’nın kötü bir kopyası olabilir Türkiye…

 

Darbecilerle Kol Kola Muhafazakar Bir Psikiyatrist

Prof.Dr. Ayhan Songar(1926-1997).Psikiyatrist. Cerrahpaşa Psikoloji Ana Bilim Dalı’nın kurucusu. Yaklaşık otuz dört yıl bu kürsünün başkanlığını yapmış. Aydınlar Ocağı’nın mimarlarından…1982-1984 yılları arasında (vekaleten) Ocağın başkanlığını yürütmüş. Merhum Necip Fazıl’ın yakınında bulunmuş, güvenini kazanmış ve hatta iltifatına mazhar olmuş… Sağ/milliyetçi/muhafazakar çizginin saygın ağabeylerinden biri… Bir dönem Yeşilay’ın başkanlığını da deruhte etmiş. 12 eylül darbe konseyi tarafından TRT yönetimine atanmış. Öldüğünde Taha Akyol “Songar’a Saygı “ başlıklı bir yazı kaleme almış.(1)

 

Batıni/İşraki Gelenekle Yüzleşmeye Çağrı

Batıni/mistik/ezoterik/işraki gelenekten ilham alan ve bu ilham sayesinde merkezde konumlandırdıkları kutsal adamlar, mübarek zatlar,şeyh efendiler,gavs-ı azamlar eliyle kitleleri zihinsel soykırıma tabi tutan;bilincin üzerine beton döken; aklı kadavralaştıran; eleştiriye-yoruma kapalı ve fakat taklit ve tekrara açık tarzları sebebiyle lafızcı-literalist yaklaşımı terviç ve tahkim eden; içe kapanmayı (içsel olgunlaşmayı) özendirip dışarıda ne olup bittiğine bigane kendisiyle büyülenmiş meraksız yığınlar oluşturan;tarihin en büyük inkılabını gerçekleştiren mübarek İslam’ı edilginliğin/ pasifliğin/ pısırıklığın/ uyuşukluğun/ cehaletin/ ruhbanlığın menbaı gibi sunan; dini sadece müeyyidelerden ibaret zanneden; kamuoyu önünde siyasete mesafeli olduğunu söyleyip arkadan bürokrat pazarlığı yapan;ehl-i sünnet müdafaası adı altında İslam dünyasının mübelliğ ve mübeşşirlerini,alim ve entelektüellerini tahkir ve tezyif eden; taklit ettiğini söylediği mezhep imamları İslami iddialı iktidarlarla uzlaşmaya yanaşmazken, seküler/kapitalist/kavmiyetçi iktidarlarla uzlaşan; Protestanlığı meşrulaştıran Katoliklik gibi modern/post-modern paradigmanın meşrulaştırılmasına (zımnen) hizmet eden; değirmenine su taşıdığı muhafazakar faşizmin himayesi sayesinde semirdikçe semiren sözüm ona sufi odakları İslam’ın temsilcisi gibi sunarak yedikleri herzeleri gözden ırak tutmaya çalışmak kabul edilemez. Bu odakların en maharetlisi şimdilerde FETO olarak tesmiye ediliyor. 15 temmuzda tarihin en büyük ihanetlerinden birini gerçekleştiren bu yapının, yıllarca bu ülkede apaçık çirkefliklere imza atmasına rağmen el üstünde tutulmasının en önemli sebebi edilgin/ pısırık/eleştiriye yabancı, hamaset ve popülizme müsait kültürel kodlarımız ve bu kodların inşasında işraki/Batıni/mistik geleneğin oynadığı roldür hiç şüphesiz… Lakin bu büyük ihanete rağmen Türkiye toplumu aynı gelenekten beslenen ve sadece adları farklı bu yapıların referans sistemleriyle yüzleşmeyi hala başarabilmiş değil. Çünkü bu odaklar din aracılığıyla kitleleri uyuşturup politikacılara “güdülmeye ve kışkırtılmaya müsait” bir kitle armağan ediyor. Anlıyoruz ki politik havzalarla bu odaklar arasında zımni bir işbirliği mevcut… Yüce Kur’an’ın ruhuna uygun bir toplumsallığın inşası için bu yapıların referans sistemleriyle yüzleşmek şart… Bu yüzleşme ancak ve ancak şanlı Elçi(s.a.v)’nin önderliğinde olabilir… Sözünü ettiğim yüzleşmeyi yapamazsak şayet, neo-liberal ahlak öğretisi ve bu öğretiden esinlenen şirketokrasi düzeni Kemalizm/solculuk cübbesini sırtına geçirerek bu ülkeyi tarumar edecek… O zaman da iş işten geçmiş olacak…

13/12/2022

Kamil ERGENÇ

Bu e-posta adresini spambotlara karşı korumak için JavaScript desteğini açmalısınız                                                                                                       

 

Geçmişten Günümüze Milli Eğitim ve Kültür Şura'larının Gündemi ve Türk Milli Eğitim Sisteminin Karakteristiği- (I)

Bu yazı 1-3 Aralık 2021 tarihleri arasında 20.sine şahit olduğumuz Milli Eğitim Şuraları’nın(1) mahiyeti ve keyfiyetine dair tespitlerde bulunmak, sözü edilen “Şura”lardan hareketle Türk Milli Eğitim Sistemi’nin karakteristiğine dair çözümleme yapmak, velhasıl eğitim-öğretim gibi en hayati meselemizin esasa taalluk eden boyutlarını teşrih masasına yatırmak niyetindedir. Eğitim ve kültür arasındaki bağ görmezden gelinemeyeceği için Milli Eğitim Şuraları ile Milli Kültür Şuraları arasında karşılaştırma yapmaya ve birbirlerinin tamamlayıcısı olup olmadıkları hususunda tespitlerde bulunmaya (da) çalışacağız. Hasılı kelam 1921 Maarif Kongresi’nden 1923 Heyet-i İlmiye çalışmalarına, oradan da günümüze kadar belirli aralıklarla devam eden Milli Eğitim ve Kültür Şuralarına projeksiyon tutma niyetindeyiz.

Eğitim-öğretimin en hayati meselemiz olduğuna dair her dönemde dikkat çekici açıklamalara şahit oluyoruz. Zaman zaman devletin en yetkili ağızlarından “reform çağrılarına” tanıklık ediyoruz. Yüzleşmek zorunda kaldığımız büyük sorunların ardından “eğitim şart” klişesine sığınıyoruz. Uzun süredir Türkiye’nin direksiyonunda bulunan muhafazakar-milliyetçi siyasal iktidar, bayındırlık hizmetlerinde ulaştıkları hedefe eğitimde ulaş(a)madığını belli aralıklarla ikrar ediyor. Eğitimde köklü reform(lar)a ihtiyaç olduğunu dile getirerek sadece müfredat tadilatıyla yetinmemek gerektiğini beyan ediyor. Batı menşeli eğitim sisteminin nesillerimizi iğfal ettiğine dikkat çekip “fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür” nesiller yetiştirmenin lüzumuna işaret ediyor. Tüm bu tespit ve öneriler en yetkili makamlar tarafından yapıldığı için meselenin ehemmiyeti daha da belirginleşiyor. Esasında ortada devasa bir eğitim-öğretim (talim terbiye) sorununun olduğunu fark etmek için illa ki yetkili makamların konuşması gerekmez. Türkiye’nin yakın tarihine ve halihazırda olup bitenlere eleştirel dikkat ve deruni farkındalık bilinciyle nazar etmesini bilen herkes bu sorunu görebilir. Demek ki sadece siyasi partilere havale edilemeyecek kadar derin ve müşkül bir meselemiz var…Topyekün bir seferberlik şart…

 

Serdar Mahmut Tarzi Han ve Afgan Modernleşmesi

Manipülasyonun kurumsallaştığı bir çağda yaşıyoruz. Bilgilendirerek (aslında malumat bombardımanına tabi tutarak demek daha doğru) cahil bırakma stratejisinin cari olduğu bir çağ da diyebiliriz içinde yaşadığımız zamana… Bilgi ile malumat arasındaki farkı fark edenler, sözünü ettiğimiz manipülasyondan kurtulmak için gömleğin ilk düğmesini doğru iliklemiş olacaktır. Aksi taktirde bütün bir ömür gösterişli yalanların ardından koşarak heder edilebilir. Hakikatle temas kurmak (hem geçmişte hem de bugün) zahmete katlanmayı, acı çekmeyi, ötekileştirilmeyi, tahkir ve tezyife muhatap olmayı göze almayı gerektiriyor. Şayet mutlu ve huzurlu yaşamak istiyorsak George Orwel’ın ‘’cehalet mutluluktur’’ sözüne sığınabiliriz. Çünkü bilmek insanın huzurunu kaçırır. Nebevi gelenek bu tespiti doğrulayacak örneklerle doludur.

Modernlik,kabaca 17.yüzyıldan 19.yüzyıla kadar kıta ve ada Avrupa’sının yaşadığı toplumsal, siyasal, ekonomik değişim süreci olarak tanımlanabilir. Değişimin faili Avrupa olduğu için bu değişimin mahiyeti ve keyfiyetine dair yapacağımız tespitler (tabiatıyla) Hıristiyanlık‘tan bağımsız düşünülemez. Kadim olandan kopmayı da imleyen modernlik, hayatın din/vahiy perspektifinden değil, araçsal akıl zaviyesinden anlamlandırılması üzerine kuruludur. Avrupa da kilise merkezli bilgi tekelinin kırılması ve Luther-Calvin ikilisinin Protestan ahlakının teorik zeminini oluşturması yeni bir sosyal gerçekliğin inşası yolunu açmıştır. Binaenaleyh Batı dışındaki toplumların modernleşmesi de bu bağlamdan (yani dinin belirleyici ve tayin edici olma konumunu kaybetmesi bağlamından) bağımsız düşünülemez.

 

Sezai Karakoç'un Tefekkür Mirasında İslamcılık

Müslüman toplumlar için imparatorluktan ulus devlete geçiş, ulemadan aydına medreseden mektebe geçişti aynı zamanda… Ulema, bir hadisi şerifte de gayet sarih olarak beyan edildiği üzere “nebilerin varisi” dir. İslami referanslar temelinde ürettiği bilgiyi temsil ve tebliğ eden kişidir. Toplumun doğal önderidir. Medrese ise Müslüman toplumun iktisadi-içtimai-hukuki-siyasi sosyal gerçekliğini inşa eden “İslam’ın renk verdiği” bilginin üretildiği yer olarak öne çıkar. Her ne kadar ilmi entelektüel bağımsızlık 12.yüzyıldan itibaren yavaş yavaş kaybedilse ve yüce İslam kokuşmuş saltanat ideolojilerine payanda yapılmaya çalışılsa da, ulema ve medrese, gündelik hayatın İslam’ın ruhuna uygun bir şekilde tanzim edilebilmesi için işlev görmeye devam etmiştir. Ta ki Suhte isyanlarıyla medrese kan kaybetmeye ve 19.yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Enderun tarafından pasifleştirilip cumhuriyet kadrolarınca tarihin arka odasına atılıncaya kadar…

Mektebin medrese karşısındaki zaferi(!) Osmanlı-Cumhuriyet modernleşmesinin karakteristiğini anlamak açısından mühimdir. Mektep yeni bir epistemolojik referansın sembolüdür bir bakıma… Vahiy ve nübüvvet bilgisinin tarih dışı,geri,arkaik,primitif olduğuna dair pozitivist yaklaşımlardan ziyadesiyle etkilenen Osmanlı bürokrat ve aydın sınıfı, mekteple birlikte geç kaldıkları tarihe yetişmeyi murat etmişlerdi. Muratlarına ermek için burjuva Protestan kültür kodlarından ilham alan bilgi sistemine sığındılar. Bu sistemin judeo-hıristiyan kodlarla mücehhez olduğunu ise sorun etmediler. Pozitif ilimlere ağırlık verilen mekteplerde aydınlar yetişecek ve bu aydınların öncülüğünde de toplum aydınlanacaktı. Münevver kelimesi boşuna ihdas edilmedi… Aydınlatan/aydın manasında münevver,Batı’nın tecrübe ettiği Rönesans-reform ve aydınlanma sürecine işaret ediyordu aslında. Artık alimlerimiz değil münevverlerimiz vardı. Cumhuriyete geçişle birlikte münevverin yerine aydın kelimesi daha sık kullanılmaya başladı. Bu tercihin yazı devrimiyle, öz Türkçecilikle ilgisi olsa gerektir. Aydın kelimesi muhatabını aydınlatan ama en önemlisi de epistemik dayanağı vahiy-nübüvvet değil, bilakis, burjuva Protestan kültür kodlarından esinlenen aydınlanma paradigması olan (bu paradigmaya meftun) kişileri tanımlıyordu. Onların öncülüğünde yeni bir sosyal gerçeklik inşa edildi. Amentüsü Türk milletinden, İslam ümmetinden, Garb medeniyetinden olmaktı bu sosyal gerçekliğin…