Gebze İnsan ve Medeniyet Hareketi’nin her ay geleneksel olarak gerçekleştirdiği “Kitap Tahlili” etkinliğinin Nisan ayı programında Kanadalı gazeteci, yazar ve aktivist Naomi Klein’in “Şok Doktrini-Felaket Kapitalizminin Yükselişi” isimli eseri tahlil edildi.

Kitap tahlil programında katılımcılar, Latin Amerika ve soğuk savaş sonrası Rusya’nın kapitalist sisteme entegre edilme süreci; küresel çaptaki neoliberal, kapitalist uygulamalarla Türkiye’deki yansımaları; kapitalizmin küreselleşmesinde Chicago, Harward ve Berkeley üniversitelerinin oynadığı rol; korku, panik, şok ve dehşet üretimi ile kapitalizm arasındaki ilişki; şok doktrini politikasının Şili, Arjantin, Bolivya, Irak, Afganistan örnekleri üzerinde durdu.

Sivil toplum, Aristo’dan beri insanlığın gündeminde olmaya devam ediyor. Grek kültüründe Yurttaşlıkla eşanlamlı olarak kullanılan bu kavramın, yönetme ve/veya yönetime katılmayla olan doğrudan ilişkisi, sonraları Batı literatüründe de benzer işlevini sürdürecek, bazı dönemlerde ise kimi ufak tadilatlara maruz kalacaktır.Kadim Grek kültüründe/Atina’da,sınırlı sayıda kişi yönetime katılırdı.Yönetime katılmayanlar Yurttaş,hatta insan sayılmazdı.Yunan’da yönetmekle akıllı olmak aynı şeydi.Kadınlar,çocuklar ve köleler akıllı olmadıkları için yönetime katılamazlar ve yurttaş sayılmazlardı.Bu geleneğin çocuğu olan Aristo, yönetmeye büyük önem atfetmiş ve “sivil”liği yurttaşlıkla eş değerde görmüştür.Ona göre insan doğası gereği politiktir.Bu nedenle Aristo’da sivil toplumla politik toplum aynı şeydir.Buradaki sivillik “polise” ait olmakla bağlantılıdır ve barbar olmamayı da zımnen içkindir.Çünkü, sivil olan medeni olandır.Yani akıllı ve insan…Bu perspektif polisin dışında olanları “barbar” olarak kodlar.Barbarlar Yunanca konuşamadıkları ve polisin dışında kaldıkları için insan değildirler. Sonraları, muhtemelen 19.yüzyıl, dilimize medeniyet olarak çevirilen “civilization” da esasında barbar olmamaya işarettir.Beyaz adamın kolonyal emelleri de bu kavram sayesinde meşruiyet kazanacaktır.”Civilization” ile “civil”in akrabalığı, modern dönemin inşasında oldukça etkili olmuştur.Bu noktada polisi daha iyi anlamak için zıttına müracaat etmekte fayda var.Polisin zıttı kır/köydür.Kır/köy, kendisi için üretenlerin mekanıdır.Burada mücadele doğayladır.Değerin değil faydanın peşinden gidilir.Birliktelik zorunluluktan dolayıdır.Bu nedenle köylü,poliste egemen olan sistemi anlayamaz.Çünkü poliste mücadele tabiatla değil insanladır.Dolayısıyla yasa gerekir.Yasa ise sivil/politik toplumun yapabileceği bir şeydir.Köyün mistik,efsanevi,dinsel ve sivil olmayan doğasına karşı “polis”in seküler,rasyonel ve sivil/medeni tarzı her zaman tercihe şayandır.

20.yüzyıla anıtsal Oryantalizm(şarkiyatçılık)eseriyle damga vuran Edward Said , Kolonyalizmin “keşif kolu” hizmetini şarkiyat araştırmalarının gördüğüne ilişkin yakıcı bir tespitte bulunur.Doğu’yu-buradaki Doğu esasında Müslümanların yaşadığı coğrafyadır- nesneleştirmek,operasyonel kılmak,ehlileştirmek için çok yönlü araştırmaların yapıldığı şarkiyat enstitülerinin, günümüze “bölge araştırmaları” adıyla tevarüs ettiğini ve halihazırda oldukça işlevsel olduğunu söylemek sanırım yanlış olmaz.Kendisini bir öteki olmadan tanımlayamayan Oksident(Batı)’in, entelektüellik kılığına bürünmüş kolonyalist perspektifi, bilginin nasıl araçsallaştırıldığını görmek açısından ibretlik bir durumdur.Entelektüel bir dayanağı olmaksızın cari kılınması mümkün olmayan kolonyalizmin,şimdilerde insan hakları,hümanizm,demokrasi,kadın hakları,emansipasyon,toplumsal cinsiyet farklılıkları gibi albenili söylemlerle toplumlarımızda icra ettiği misyona ilişkin farkındalık bilinci geliş/tiril/meden “direniş dili” inşa etmek ,kanaatimce,mümkün değildir.

Çeşitli dergilerde İslam düşüncesi ile ilgili araştırma yazılarının yanında, İslamcılığın yaşadığı çıkmazlarla ilgili eleştirel makaleleri yayınlanan Kamil Ergenç’in, özellikle Türkiye İslamcılığının bugün yaşadığı sorunlarla ilgili deneme yazılarından oluşan ilk kitabı yayınlandı.

Kamil Ergenç’in Modern Klişelerin Gölgesinde İslamcılık adlı ilk kitabı 2020’li yıllara yaklaştığımız bu günlerde İslamcılığın teori ve pratikte yaşadığı çıkmazlara ilişkin tam bir özeleştiri niteliğinde.

Giriş yazısı ile başlayan kitap, Söylemin Bulanıklaşması, Klişelerin Tasallutundan kurtulmak, Tuğyan Çağında Müslümanca Duruş, Muhafazakarlık Klişesi ve Yeni Türkiye’ye Dair başlıklarıyla altı bölümden oluşuyor.