Oryantalist Söylemin Karakteristik Özelliği
Orient; doğu, doğuya ait, Asyalı, şeffaf,çok parlak… Occident ; Batı,Asya’nın batısındaki ülkeler,özelde Avrupa… Orient-Occident ikili karşıtlığı modern paradigmanın mahiyetine dair çok önemli ipuçları barındırır bünyesinde. Hatta bu paradigmanın hayatiyet kazanması bu ikili karşıtlık sayesinde mümkün olmuştur dersek abartmış olmayız. Sadece coğrafyanın/ mekanın ideolojik amaçlar doğrultusunda araçsallaştırılması değil, aynı zamanda, ilgili coğrafyanın/ mekanın, içinde yaşayanlarla birlikte, karşıtlığı besleyecek şekilde damgalanmasıdır söz konusu olan. Bu damgalama Doğu’yu ilkel/ arkaik/ primitif/dişil/ mistik/ erotik/ egzotik/ masalsı/irrasyonel; Batıyı ise rasyonel/düzenli/medeni/rüşt sahibi/eril olarak kodlar. Yahudi-Hıristiyan referanslar egemendir bu kodlamada. Başka milletlere karşı üstünlük-seçilmişlik anlayışı muharref Yahudilik ve Hıristiyanlıkta baskındır. Yahudilik millilik sınırlarını aşamadığı için dar bir cemaat örgütlenmesi olarak kalırken; Hıristiyanlık, Roma’nın resmi dini olduktan sonra, kendi dışındakileri kendisine benzetmek için zorbalık ta dahil her yolu kullanmıştır. Benzemek istemeyenleri ise ya yok emiş ya da, kendisinden ayrı, gettolarda yaşamaya mecbur bırakmıştır. Gıl Anidjar “ Hıristiyanlık töz komünitesiyle eş zamanlı olarak kan komünitesini icat etmiştir. ”Beşer”i “et ve kan” olarak kavrayışıyla başlayarak, kendisini bir kan komünitesi olarak anlayan ve kavrayan ilk komünitedir” (1) tespitiyle, Hıristiyan olmayanların et ve kan olarak kıymetsiz olduklarına dair itikadi bir gerçekliğe işaret etmektedir. Özellikle 1492 sonrasında başlayan keşif(!) seferlerinde, karşılaşılan toplumlara reva görülen muamele bu itikadın izlerini taşıyor. Amerika’nın-Asya’nın-Afrika’nın-Ortadoğu’nun sömürgeleştirilmesini mümkün kılan bu yaklaşımdır. "AKSA TUFANI"NA SELAM OLSUN
Irkçı-sömürgeci-siyonist İsrail’e ağır bir bedel ödeten, onun kibirli,küstah ve kirli yüzünü yere sürten izzetli direnişçileri alınlarından ve gözlerinden öpüyor, tüm benliğim ve bilincimle her birini ayrı ayrı saygı ve hürmetle selamlıyorum… Gazze direnişi, Allah(c.c)’a layıkıyla teslim olanların bütün engelleri aşacağının somut örneğidir… Ümmetin ve insanlığın onurunu korurcasına direnen bu aziz beldenin vakur evlatlarına selam olsun… Irkçı-sömürgeci siyonizmin/emperyalizmin sergilediği barbarlık-vahşilik şaşırtıcı değil… Onlar karakterlerinin gereğini yapıyorlar… Fakat kendisini İslam’a nispet ettiği halde direnişi küçültmeye, tahkir ve tezyif etmeye, komplocu yaklaşımlarla kirletmeye, kriminal ve terörist bağlama hapsederek yargılamaya çalışan Müslümanların tutumu şaşırtıcı (hatta utanç verici)… Bu tutum Judeo-Hıristiyan referanslı modern paradigmanın kavramsal ve kurumsal tahakkümüne razı olmanın, onun epistemolojik emperyalizmini içselleştirmenin, sömürgeci-ırkçı-pozitivist perspektifini kanıksamanın,hasılı kelam, zihinsel sömürgeleşmenin sonucudur… Gazze’nin asil ve onurlu direnişi, Avrupa'nın yerelliğini insanlık ailesinin tek makul seçeneği olarak küreselleştirmek isteyenleri şok etti ve insanca yaşamak isteyenler için yegane istinatgahın aziz İslam olduğunu (bir kez daha) izhar etti...Gazze sadece Müslümanlara değil, insanlık ailesine de, anti-emperyalist/anti-siyonist bir bilinç aşılayarak, onurlu/izzetli bir hayatın imkanını öğretti/ öğretiyor… Gazze direnişi vesilesiyle modern Firavunların/Calutların nasıl mağlup edileceğini, onların güçlerinin aşılamaz olmadığını, hakkıyla iman edenlerin örgütlü birlikteliği sayesinde tüm mütehakkim zümrelerin/sistemlerin yerle bir edilebileceğini yakinen müşahede ediyor insanlık… Şimdi asıl konuşulması gereken şey Judeo-Hıristiyan referanslı modern paradigmanın kavramsal ve kurumsal hegemonyasından kurtuluş yollarıdır…Sistem içinde kalarak (sistemin uygun gördüğü muhalefet unsurlarını kullanarak) çözüm aramak değil… İlahi vahiy bilgisi, nübüvvet pratiği ve bu bilgi-pratikle mütenasip geleneksel birikimi referans alarak örgütlü birliktelik inşa etmek suretiyle tarihe tanıklık etmenin tam zamanıdır...Kokuşmuş ulus-devlet retoriği,pörsümüş uluslar arası ilişkiler literatürü insanlık ailesinin hayrına değil... Bu retorik ve literatür sadece zalimlerin hukukunu koruyor... Nehrin suyundan fazla içenlerin (dünya lezzetlerine meftun olanların, sömürgecilerin çanağını yalamaktan haz alanların,karnı tok köle olmayı meşakkatli özgürlüğe tercih edenlerin) dizlerinin bağı çözüldü… Onlar Calut’un (ırkçı-sömürgeci siyonizmin/emperyalizmin) mağlup edilemeyeceğine inanıyor… Aşağılanarak yaşamayı izzetli ölüme yeğledikleri için haysiyetli bir yarınları olmayacak... Oysaki hayatı anlamlı kılan şey direniştir...
Kamil ERGENÇ Bu e-posta adresini spambotlara karşı korumak için JavaScript desteğini açmalısınız Malik B. Nebi'nin "Çağa Tanıklığı" ve Sömürülmeye Elverişli Kültürün Karakteristiği
Burjuva Protestan kültür kodlarından esinlenen modern paradigmanın hegemonyasında şekillenen son dört asırlık tarih, bilinen insanlık tarihinin doğal tekamülünün bir sonucu değil, bilakis büyük bir sapmanın/inhirafın tarihidir. Felsefenin/hikmetin klavuzluğunu reddeden bu sapma, araçsal-seküler aklı öne çıkararak insanın ve doğanın mahvına giden yolun köşe taşlarını döşedi. Araçsal-seküler akıl sayılabilir ve ölçülebilir olana odaklandı, kesinlik iddialı çözümlemeler yaptı, evreni ve insanı matematiğin-fiziğin diliyle okudu… Madde ile mananın, ruh ile bedenin, dünya ile ahiretin, fizikle metafiziğin arasını ayırdı ve bunları birbirinden bağımsız unsurlar olarak kodladı. Bilgiyi güçle eşitleyerek, tahakküm-sömürü aracı olarak kullandı. Avrupa merkezci gelişen bu yeni (modern) süreç , sadece ortaya çıktığı coğrafyayla sınırlı kalmadı. Dünyanın geri kalanını da kendisine benzetmek için oldukça sistematik ve barbarca bir sömürgeleştirme stratejisiyle hareket etti. Kendi büyük sapmasını başka uluslara da dayattı. Çünkü başka türlü hayatta kalması mümkün değildi. Çirkinlik-kötülük ne kadar yaygınlaşırsa o kadar normalleşirdi. Avrupalı beyaz adam da kendi sapkınlığını görünmez kılmak için,sapkınlığı küreselleştirmeyi tercih etti. Bunu büyük oranda başardı da… Salih Diriklik
Temmuz Dergisi dikkat çekmiş olmasaydı “sinemanın Müslüman duruşlu sakin gücü” senarist/yönetmen Salih Diriklik’i tanı/ya/mayacaktım. Kültür hayatının “yumuşak gücü” olarak tarif edilen sinema aracılığıyla Müslümanların görsel sanatlar ufkunu açan Salih Diriklik, 1951 İstanbul doğumlu… İstanbul İmam Hatip Okulu mezunu… 1969‘da tıp fakültesini kazandığında dahi, çocukluğundan beri ilgi duyduğu sinemayla ilişkisini kesmemiş. İmam Hatip’te okurken, Şule Yüksel Şenler’in Huzur Sokağı romanından uyarlanan ve Yücel Çakmaklı’nın çektiği “birleşen yollar” filmi hakkında yazdığı yazıyı okulunun çıkardığı “Tohum” dergisinde yayınlatır. Bu yazı Çakmaklı’nın dikkatini çeker ve Salih Bey için sinemanın mutfağına giden yol açılır. Artık ikinci reji asistanı olarak çekimlere katılmaktadır.(Önemli Not: Birleşen Yollar filmi, Türkan Şoray’ın ilk defa “gerçek anlamda” tesettürlü ve Türk sinemasında “gerçek anlamda“ kurallara uyularak kılınan namazın olduğu filmdir. Filmde ana karakter Feyza’nın elinde Bekir Topaloğlu’nun “İslam’da Kadın” ve Muhammet Hamidullah’ın “İslam’a Giriş“ ve “İslam Peygamberi” kitaplarının “görünür” olması da dönemin Türkiye’sinde İslamcı akımın “esin ve besin kaynaklarına” işaret etmesi bakımından manidardır. Bkz. Hamza Türkmen’in Yazısı/ Temmuz Dergisi/ Haziran-2021/Sayı:55) |
Hümanizmanın Striptizi
Fransız egzistansiyalist (varoluşçu) düşünür J.P.Sartre, Cezayir Bağımsızlık direnişinin mühim simalarından Martinikli psikolog Frantz Fanon’un “yeryüzünün lanetlileri” adlı eserine yazdığı önsözde, Fransa’nın Cezayir’de yaptıklarını ifade sadedinde şöyle der: “ Öncelikle şu beklenmedik manzarayla bir yüzleşelim: Hümanizmamızın striptizi. İşte çırılçıplak, güzel değil: Yalancı bir ideolojiden başka bir şey değil, yağmanın incelikli aklanması; yapmacık tavırları ve sevgisi, saldırgan eylemlerimize kefil oluyor. Şiddet karşıtlarının görüntüsü hoştur: ne kurban ne işkenceci! Gelin bakalım şimdi! Oy verdiğiniz hükümet ve kardeşlerinizin hizmet ettiği ordu hiç duraksamadan ve vicdan azabı duymadan “soykırım” işlerken siz kurban değilseniz, o zaman kesinlikle işkencecisiniz.” (1) Yazımın başlığını Sartre’dan ödünç aldım. Bu yazının yazıldığı tarihte 3. Haftasına giren Gazze’ye yönelik İsrail barbarlığı/vahşiliği, Judeo-Hıristiyan referanslı modern/post-modern paradigmanın ( ve onun insan tasavvurunun ideolojik formu olan hümanizmin) doğasını deşifre ediyor. Evet tam da budur modern paradigma/aydınlanma ideolojisi... Ne fazla ne eksik… Kimi zaman WASP (White Anglo Sakson Protestan) esinli Amerikan kurulu düzeniyle kimi zaman Avrupamerkezci hegemonyasıyla kimi zamansa Siyonizm formunda çıkar karşımıza… Hepsinde ortak nokta kendi dışındakileri “insan altı yaratıklar” olarak görmektir. İsrail’ li bir yetkilinin “insansı hayvanlarla savaşıyoruz” cümlesinde belirginleşen bu kibir sömürgeci geleneğin mirasıdır. Aliya'yı Anla(t)mak
20.yüzyılın Müslüman tefekkür havzasında köşe taşı diyebileceğimiz isimlerden biridir Aliya İzzetbegoviç. Onun zamana Müslümanca tanıklığı, 21.yüzyılı müdrik Müslümanlar için yol göstericidir. Hem modern paradigmanın epistemolojik ve ontolojik mahiyetine hem de İslam’ın tevhidi perspektifine olan vukufiyeti sayesinde özgün bir duruşun, haysiyetli bir temsilin, vakur bir liderliğin mümessili olmayı başarmıştır. Bir yandan bağımsızlık için direniş örgütlerken diğer yandan toplumunun İslami referanslar temelinde biçimlenmesi için gösterdiği gayret takdire şayandır. Avrupalı “beyaz adamın” barbarlığının/vahşiliğinin deşifre edilmesinde oynadığı rol kritiktir. İnsan Hakları, hümanizm klişelerinin Müslüman (daha genelde doğulu) toplumları kapsamadığını bizzat tecrübe ederek öğre(n/t)miştir. 1492’de ve sonrasında Endülüs’ten geriye kalanlara reva görülen zalimlik, yaklaşık beş yüz yıl sonra Bosna’da hortladığında, aydınlanmış Avrupa’nın kapkaranlık yüzüyle karşılaşacağını beklemiyordu buradaki Müslümanlar. Fakat tarih tekerrür etti ve Kıta Avrupa’sı Müslümanların sistematik kıyımına müzaheret etmekte hiçbir sakınca görmedi. Öteden beri farklı inanç gruplarıyla barış için bir arada yaşama kültürüne yabancı olan Batı Hıristiyanlığı, biz kez daha, kodlarındaki “farklı olana nefret” duygusunun esiri oldu. Bu nefretin, bugün de ,yoğunluğundan hiçbir şey kaybetmeden farklı şekillerde tezahürleri olduğunu görmemek için herhalde kör olmak gerek… Kutsala Savaş Açmak
İnsanlık ailesi,yaklaşık üç asırdır, Judeo-Hıristiyan kodlarla mücehhez modern paradigmanın hegemonyasına tanıklık ediyor. Seküler-ırkçı-pozitivist-hümanist özellikleriyle temayüz eden modern paradigma, burjuva protestan kültür kodlarını ve bu kodlardan müteşekkil kavramsal çerçevesini yumuşak ve sert sömürgecilik aracılığıyla evrensel kılmaya çalıştı/çalışıyor. Yumuşak sömürgeciliği kültürel enstrümanlar (özellikle lisan) üzerinden kalıcılaştırırken-ki bunu da ilgili toplumun kültürel anadilinin içini boşaltarak piyasa değerini düşürüp, akabinde anglo-sakson geleneğin lisanı olan İngilizceyi cazip hale getirerek yapar- savaşlar yoluyla da sert sömürgeciliği cari kıldı. 19.yüzyılda “beyaz adamın yükü” , “uygarlaştırma misyonu” klişelerine yaslanarak Batılı olmayan uluslara müdahale etme hakkını meşrulaştırdı. 20.yüzyılda demokrasinin yaygınlaş/tırıl/ması ve insan haklarının teminat altına alınması argümanlarına yaslanarak müdahaleciliğini sürdürdü. Oysaki “insan hakları” kavramı mustazafları (madunları-mağdurları-mazlumları) kapsamıyordu. Beyaz adamın-kadının hakkını korumak üzere üretilmişti. Bir de silah şirketlerinin ve bankaların hakkını… 21.yüzyılda ise özgürlük şemsiyesi altında cinsel sapkınlıkları, marjinal ve dezavantajlı grupları himaye adı altında yeni bir boyut kazandı sömürgecilik. Post-kolonyal döneme özgü bu yaklaşım, kendisini bağımsız zanneden ulusların entelektüelleri/aydınları tarafından da sahiplenildi. Sömürgecinin dilini iyi biliyordu bu aydınlar… Kozmopolit Kültürün Avrupa Ayağı: Endülüs
"Endülüs tacı elinden alınan bahtı kara, Savuşurken o güzel mülkü verip ağyara Tırmanır bir kayanın sırtına, etrafa bakar Bırakıp çıktığı cennet gibi zümrüt ovalar Başlar ağlatmaya biçareyi hüngür hüngür Karşıdan valide sultan bunu pek haklı görür Der ki: "Çarpışmadın erkekler gibi düşmanlarla Şimdi hiç yoksa otur kadınlar gibi ağla!" Mehmet Akif Ersoy/Safahat Endülüs, Müslümanların tarihinde sadece büyük bir gururun değil aynı zamanda tarifi imkansız bir hüznün de kaynağıdır. Gururun kaynağıdır. Çünkü Peygamber(s.a.v)’in vefatının üzerinden henüz yüzyıl bile geçmemişken, Hicaz topraklarından İber Yarımadası’na kadar olan yerlerde İslam/Müslümanlar öznedir. Adalet temelli müstesna ferdiyet(şahsiyet) manifestosunun sonucudur bu özne olma hali... Endülüs, bu halin en görkemli duraklarından biridir. Öyle ki, Müslümanlar bu durakta yaklaşık sekiz yüz yıl kalacaklardır. Bu süre zarfında Endülüs ilim, irfan, sanat, edebiyat, estetik üssü olacak, Avrupa Kıtası’nda Rönesansa (yeniden diriliş) ve Aydınlanmaya ilham verecektir. |